Tüketici Hakem Heyetine başvuruda bulunmanın kurallarını Tüketiciler Derneği (TÜDER) Başkanı Levent Küçük, sizin için anlattı.
Tüketici Hakem Heyetine Gelmeden Önce Ne Yapılmalı
Tüketiciler, maddi zararlarının tazmini, onarım veya değişim için öncelikle mal veya hizmeti satın aldıkları işletmeler ile irtibata geçmeli. Taleplerinin geri çevrilmesi halinde, satın aldıkları mal veya hizmetlerin parasal tutarına bağlı olarak Tüketici Hakem Heyetlerine müracaat etmeli.
Tüketici Hakem Heyeti Hangi Şartta Devreye Giriyor
Satın aldığımız bir mal veya hizmetin “ayıplı mal” ya da “ayıplı hizmet” olması halinde, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, satın alınan mal veya hizmetin “ayıp” şartına bağlı olarak, tüketicilerin maddi zararlarını tazmin edici, onları koruyucu önemli düzenlemeler içeriyor.
Ayıplı mal ve hizmetlere ilişkin yasal haklarımızı kullanırken; yasal haklarımızın neler olduğunu bilmek ve bu yasal hakları kullanırken doğru mercilere, süresinde, eksiksiz belgelerle başvuruda bulunmak, maddi zararlarımızın tazmini açısından büyük önem taşıyor.
Hakem Heyeti Neleri Sağlıyor
Bu yasal haklar, sözleşmeden dönme yani mal ya hizmeti iade ederek, ödenen bedeli geri alma, ücretsiz onarım hakkı, değişim ya da aynı fiyatlı başka bir mal ve hizmeti alma, fiyatta indirim hakkı olarak sıralanıyor. Tüketiciler, bu seçimlik haklardan birini kullanarak, maddi zararlarını tazmin edebilir.
2021 Yılında Yapılacak Başvurularda Parasal Sınırlar Nedir
Ayıplı mal ve hizmetlere ilişkin uyuşmazlıklarda, satın aldığımız mal veya hizmetlerin KDV dahil tutarlarına bağlı olarak, başvuruda bulunabileceğimizi yetkili merciler belirleniyor.
Buna göre, 2021 yılında İlçe Kaymakamlık Tüketici Hakem Heyetlerine yapılabilecek başvurularda parasal sınır KDV dahil 7 bin 550 lira, İl Ticaret Müdürlükleri bünyesindeki İl Tüketici Hakem Heyetlerine yapılabilecek başvurularda parasal sınır ise KDV dahil 11 bin 330 lira. Satın aldığımız mal veya hizmet için ödediğimiz KDV dahil tutar 7 bin 550 lirayı aşıyor, 11 bin 330 lirayı aşmıyor ise İl Tüketici Hakem Heyetine başvuruda bulunmalıyız.
11 Bin 330 Lirayı Aşan Uyuşmazlıklarda Kim Devreye Giriyor
KDV dahil 11 bin 330 lirayı aşan uyuşmazlıklarda ise önce arabulucuya gidilmesi, arabulucuda uzlaşı sağlanamaması halinde, Tüketici Mahkemelerine başvuru yapılması gerekiyor.
Neredeki Tüketici Hakem Heyetine Başvurulmalı
Tüketici hakem heyetlerine yapılacak başvurular, tüketicinin yerleşim yerinin (İkametgahının) bulunduğu veya tüketici işleminin gerçekleştiği yani alışverişin yapıldığı, mal ya da hizmetin satın alındığı, sözleşmenin imzalandığı yerdeki Tüketici hakem heyetine yapılıyor.
Başvuru Nasıl Yapılıyor
Başvurular, tüketici hakem heyetlerine bizzat gidilerek yazılı başvuru şeklinde yapılabileceği gibi, e-devlet üzerinden (tüketici portalından) elektronik ortamda ve posta yoluyla, hiçbir ücret ödemeden gerçekleştiriliyor.
Başvuruda Neler Belirtilmeli
Yapılacak başvurularda, uyuşmazlığın parasal tutarı ile talebinizin ne olduğu ücretsiz onarım, iade hakkı gibi mutlaka belirtilmeli, fatura, servis fişi veya firma ile yapılan yazışmalar gibi ispat edici belgeler ek yapılmalı. Başvurularda, bu tür eksikliklerin olmamasına özen gösterilmeli.
Ayrıca, hakem heyetlerince tarafınıza yapılan davetlerde, uyuşmazlık konusu ürün ile birlikte, gününde ve saatinde mutlaka gidilmeli, varsa ek bilgi ve belgeler sunulmalı.
Fatura, Fiş Veya Garanti Belgelerinin Saklanması
Tüketici hakem heyetlerine yapılacak başvurularda, mal ya da hizmetin hangi işletmeden hangi tarihte satın alındığı büyük önem taşıyor. Yasal hakların kullanılması ve yasal hakların kullanım süreleri zaman aşımı açısından, fatura ve garanti belgeleri belirleyici oluyor. Bu nedenle, özellikle dayanıklı taşınır mallar başta olmak üzere, uzun süreli kullanıma tabi malların faturaları ile garanti belgeleri mutlaka muhafaza edilmeli.
Aynı şekilde, onarım ya da incelenmek üzere ürünlerin yetkili servis ya da satın aldığınız firmalara bırakılması, gönderilmesi halinde, servis fişi veya ürün teslim fişi mutlaka alınmalı, teslim tarihi ile birlikte arıza veya şikayet konusu bu fişlere mutlaka yazdırılmalı.
Örneğin, incelenmek üzere satın aldığınız firmaya bıraktığınız ayakkabınıza ilişkin olarak, şikayetinizin ne olduğunu, hangi tarihte incelenmek üzere bırakıldığı bu fişlere yazdırılmalı ve bu fişlerin bir örneği alınarak, muhafaza edilmeli.
Ayrıca, abonelik, devre tatil, devre mülk gibi işlemlere ilişkin sözleşmeler saklanmalı. Taahhütlü aboneliklerde, abonelik süresi özenle takip edilmeli, sağlanan avantajlar not alınmalı. TV, uydu sistemleri aboneliklerinde teslim edilen cihazlara bir ücret ödenip ödenmediği bilinmeli.
Satın Aldıktan Sonra Zaman Aşımı Ne Kadar
Yürürlükteki 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri gereğince, teslim tarihinden itibaren ilk 6 ay içinde ortaya çıkan ayıpların, teslim tarihinde var olduğu kabul ediliyor. Bu durumda malın ayıplı olmadığının ispatı satıcıya ait oluyor.
Yasadaki genel zaman aşımı süreleriyle 2 yıl, 5 yıl veya 1 yıl gibi firmaların sattıkları ürünlere tanıdığı ek garanti süreleri saklı kalmak şartıyla, satın aldığımız ürünlerde teslim tarihinden itibaren ilk 6 ayda ortaya çıkan ayıplarda iade, ücretsiz onarım, değişim veya bedel indirimi gibi tüketicinin seçimlik haklarını kullanmasında, kolaylık ve avantaj sağlanıyor.
Bu açıdan satın aldığımız ürünlerde ilk 6 ayda ortaya çıkan ayıplarda, hemen firmalarla irtibata geçmeli, olumsuz cevap alınması halinde Tüketici Hakem Heyetlerine başvuruda bulunulmalı.
