Elazığ Halk Sağlığı Müdürü Dr. Yunus Güneş, Kurban bayramında beslenme ile ilgili yazılı bir açıklama yaptı.
Güneş yaptığı açıklamada şunları kaydetti:
"Dini bayramlarımız aile ve sevdiklerin bir araya geldiği, geniş ve zengin sofraların kurulduğu anlamlı günlerden biridir. Bu özel zamanı kilo, sindirim ve diğer sağlık sorunlarını yaşamadan geçirmek için doğru beslenme davranışlarının devam ettirilmesi gerekir.
Kurban Bayramı'nda artan kırmızı et ve tatlı tüketimi, yağ ve kolesterolde ani yükselişlere neden olabiliyor. Bu nedenle ailesinde kalp, hipertansiyon, böbrek ve şeker hastalığı gibi kronik hastalığı olanlar; gastrit, ülser gibi mide rahatsızlığı bulunan kişilerin, yaşı ilerlemiş aile büyüklerinin bu konuda daha hassas davranmaları gerekir. Unutulmaması gereken en önemli husus, ihtiyacın üzerinde alınan her besinin yarar değil zarar getireceğidir.
Kurban bayramında kesilen kurbanlıklar temel besin maddesi olan etin uzun bir dönem tüketilecek olması anlamına gelir. Bu nedenle saklama, pişirme koşullarına dikkat etmek gerekir.
Kurban Bayramı’nda et kullanımında nelere dikkat etmek gerekiyor?
· Öncelikle veteriner kontrolü olmayan ve uygun koşullarda kesilmeyen kurbanlık hayvanlardan insanlara tenya, salmonella, tüberküloz, şarbon gibi hastalıkların bulaşma riski yüksektir.
· Besin zehirlenmelerinden korunmak için et hazırlamada kullanılan kesme tahtalarında çiğ sebze ve meyveleri doğramamalıyız.
· Pişirme yöntemi olarak; haşlama, fırınlama ve ızgara gibi yöntemler tercih edilmeli, kızartmalardan ve kavurma yönteminden kaçınılmalıdır.
· Kurban bayramının geleneksel yemeği haline gelen kavurmanın içine kuyruk/ iç yağı eklemeden, kendi suyunda, kısık ateşte pişirme yapılmalıdır.
· Etler mangal yapılacaksa; ateşten mümkün olduğunca uzak, yavaş ateşte kömürleşecek şekilde kızartılmadan yapılmalı. Kömürleşen etler her zaman kanser riski taşır. Etin ateşe yakın olması vitaminlerin kaybına yol açmaktadır. Çok yüksek ısılarda ise etin dış yüzeyi yanar, iç yüzeyi pişmez ve et kurur.
· Yüksek risk taşıyor olmasından dolayı çiğ köfte tüketiminden kaçınılmalıdır.
· Bayramda kesilen hayvan eti, bekletilmeden pişirilerek tüketilir. Ancak yeni kesilmiş hayvanların etlerindeki sertlik hem pişirmede hem de midede şişkinlik, hazımsızlık gibi sıkıntılara neden olur. Özellikle mide rahatsızlıkları çeken bireyler, eti 1-2 gün bekletmeden tüketmemelidir.
· Etler; tek pişirimlik miktarlara bölünüp, buzdolabı poşetlerine koyularak buzdolaplarının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır. Buzdolabında -2 santigrat derecede 2-3 gün, derin dondurucuda ise -18 santigrat derecede 3 ay saklanabilmektedir.
· Pişirmek için buzluktan çıkartılan etler, oda ısısında değil, buzdolabının alt raflarına indirilerek çözdürülmeli, çözdürülen et hemen pişirilmeli, tekrar dondurulmamalıdır.
Peki bayram süresince nasıl beslenelim?
· Güne hafif bir kahvaltı ile başlayalım, aşırı miktarda yemekten kaçınıp az ve sık yemek yiyelim. Kalp krizi riski hızlı ve fazla yenen yemeklerden sonra daha yüksektir.
· Etlerin mutlaka sebzelerle birlikte pişirilmesi veya etlerin yanında C vitamininden zengin sebze, salata, meyve tüketilmesi oldukça önemlidir. Bu yöntem hem besin çeşitliliğinin sağlanmasını sağlar, hem de sebzelerde bulunan C vitamini, etteki kan yapıcı demirin emilimini arttırır.
· Et kullanılarak yapılan sebze ya da kurubaklagil yemeklerine yağ ilave edilmemelidir. Etin kendi yağı ile pişmesi sağlanmalıdır.
· Özellikle Kurban bayramında sakatat tüketimi de artmaktadır. Ancak özellikle kolesterol hastaları ile kalp-damar hastalığı riski taşıyan kişiler sakatat tüketiminden kaçınmalıdır.
· Tercih şansımız varsa ikram edilen, meyve suları yerine açık çay veya bitki çaylarını; hamur tatlıları ve çikolata yerine sütlü tatlıları, ayva tatlısı, kabak tatlısı, elma tatlısı gibi meyve tatlılarını veya meyveleri tercih edelim.
Eğer tercih şansımız yoksa, hamur tatlıları tadımlık miktarlarda yenmeli. Bir sonraki yapacağınız ziyarette yine ikram yapılacağı ve bunun büyük olasılıkla tatlı olacağı unutulmamalıdır. Aksi takdirde bayram sonunda kilomuza kilolar eklenecektir.
· Ayrıca ikramlık olarak çikolataya ve şekere alternatif olarak vitamin, mineralden zengin olan ve posa içeriği yüksek olan kuru meyveler, ceviz, fındık gibi kuruyemişler kullanılabilir.
· Bayram ziyaretleri sırasında tüketilen fazla çay ve kahve tüketimi uykusuzluk, kalpte ritim bozuklukları, mide problemlerine sebep olabileceğinden bu tür içecekler tüketilirken miktarlarına dikkat edelim.
· Su tüketmeyi unutmayalım.
· Diyabetliler, kalp hastaları, böbrek hastaları, gut hastaları, yüksek tansiyonu bulunanlar ve özel beslenme tedavisi uygulayanlar bu tedavilerini bozmamalıdırlar.
· Bayram tatilinde yürümek, egzersiz yapmak için de vakit ayırmak bayramı sağlıklı geçirmeyi sağlayacaktır."
