Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919'da Osmanlı hükümeti tarafından, bölgede düzeni sağlaması için devletinin bir gemisi ile Samsun'a gönderildi. Ülkenin çoğu ilinde kongreler düzenledi.
"Tek bir egemenlik var, o da Milli egemenliktir. Ülkeyi, yine ulusun kendi gücü kurtaracaktır," ilkesiyle, yurdun her tarafından gelen ulus temsilcilerini, 23 Nisan 1920 günü Ankara'da Büyük Millet Meclisi'nde topladı.
Mustafa Kemal Paşa'nın önderliğinde Büyük Millet Meclisi, Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlattı.
Halk ve düzenli ordular, düşman kuvvetlerine karşı savaş verdi, omuz omuza mücadele etti. Kurtuluş Savaşının zaferle sonuçlanmasının ardından TBMM, 1 Kasım 1922'de saltanatı kaldırdı.
24 Temmuz 1923 günü, İsviçre’nin Lozan şehrindeki Lozan Üniversitesi'nde, Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileri ile İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ve Yugoslavya temsilcileri Lozan Barış Antlaşmasını imzalandı.
Bu antlaşma ile yeni bir devletin temelleri atıldı fakat devletin yönetim biçimi henüz belirlenmedi.
İkinci dönem Büyük Millet Meclisi, 11 Ağustos'ta ilk toplantısını yaptı ve 13 Ekim'de Ankara başkent ilan edildi. Bu dönemde Atatürk egemenliğin ulusa dayandığı bir sistem olan cumhuriyet yönetiminin ilanı için hazırlıklar yapmaya başlamıştı.
Atatürk 28 Ekim akşamı yakın arkadaşlarını Çankaya'da yemeğe çağırarak; "Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz," dedi. Ve 29 Ekim günü Atatürk, milletvekilleri ile görüştükten sonra taslağı hazırlanan "Cumhuriyet" önergesini Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne verdi.
Meclis önergeyi kabul etti ve Türkiye Devletinin yeni yönetimi biçimi Cumhuriyet, yeni ismi "Türkiye Cumhuriyeti Devleti" olarak belirlendi.
Halk da Cumhuriyetin ilanını sevinç ve coşku ile karşıladı.
Aynı gece bu ilan, atılan 101 pare top ile kutlandı.
1924 yılından itibaren cumhuriyetin ilanı şenliklerle kutlanmaya devam ediyor.
Cumhuriyetimizin kuruluşunun 96. Yılı kutlu olsun.
VİDEO:
