Elazığlı Şair ve Yazar Zekeriyya Bican, Palu’nun tarihiyle ilgili önemli bir iddiayı ortaya koydu.

Telmih Dergisi’nde yayınlanan yazısında Mustafa Kemal Atatürk’ün Harput ve Palu ziyaretlerine değinen Zekeriyya Bican, 1916 sonları ile 1917 yılı içinde Palu’da yapılan ziyaretleri ve toplantıları ayrıntılarıyla kaleme alarak o dönemde konuşulanları ve düşünceleri okuyucularına aktardı.

“Türkiye Cumhuriyeti’nin Temelleri Palu’da mı Atıldı?” başlıklı yazıya göre Mustafa Kemal Atatürk’ün zihnindeki Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini Palu’da Sekerat’ta attığı belirtiliyor.

 

İşte Şair ve Yazar Zekeriyya Bican’ın yazısında öne çıkan o bölüm…

Bu bilgiler ışığında Mustafa Kemal Paşa’nın kurtuluş mücadelesine başlamadan  önce Anadolu şehirlerinde ve bihassa Harput ve Palu’ya yaptığı ziyaretler ve bu ziyaretlerinde çevreyi tanıyıp samimiyet tesis etme çabası başa gitmemiştir. Bilahare bu kişilerden memleket hizmetinde fayda ve dostluk görmüştür. Bu husus yazımın sonlarına doğru daha iyi anlaşılacaktır.

ATATÜRK'ÜN 1916 SONLARI VE 1917 YILI İÇİNDEKİ ZİYARETİ

Mustafa Kemal Paşa’nın kurtuluş savaşı öncesinde 1916 sonları ile 1917 yılı içinde Palu’da, Sekrat’ta, Elazığ’da yaptığı toplantılar ve bu toplantılar sırasında yaşandığı anlatılan olaylar, babadan oğula nakledilmiş konular ve bilgilerdir. Yazılı kaynaklara dayanmayan bu yaşam kesitleri 1920’de TBMM’de Milletvekili olan vekillerin oğulları tarafından torunlarına anlatılarak aktarılmış ve bizlere ulaşmıştır. İlimizde yaşandığı söylenen bu olaylar, bize intikal ettiğinde, söz konusu anıların başkahramanı Mustafa Kemal Paşa olunca oldukça ilgimizi çekti. Yaptığım araştırmalarda Mustafa Kemal Paşa’nın Palu’ya, Sekerat’a, Elazığ’a geldiği tarihler ve dönüş tarihlerinin doğru ifade edildiğini, Atatürk’ün Büyük Nutku’nda Atatürk Araştırma Merkezi yayınlarında, mevcut olduğunu gördüm.

Lakin bu toplantılarda söz konusu edilen konu ve olayların anlatılan bilgileri kaynak kişilerin ifadelerinden esinlenerek yazılmasındaki amaç; tarihçilerin ilgisini çekmek ve araştırmaya yöneltmektir. Hiç kimseyi rahatsız etmeyeceğine inandığım, dinleyenleri yer yer onur ve gururla gülümseten bu tatlı anları yazmayı memleketim adına görev bildim.

"BİRKAÇ SIRDAŞINDAN BAŞKA KİMSE BİLMİYORDU"

Bu araştırma yazımın tamamı okunduğunda, Mustafa Kemal’in daha öğrencilik yıllarından beri yeni bir devlet ve yeni bir idarenin gerekli olduğu fikrinde olduğunu göreceksiniz. Lakin kendisinin kurmayı düşündüğü “yeni devlet” fikrini kendisine çok yakın birkaç kişi dışında kimseyle paylaşmamaya yemin etmiştir. Kafasındaki gerçeği birkaç sırdaşından başka kimse bilmiyordu. Mustafa Kemal son derece yıpranmış ve hantallaşmış bu devletin gidişatının hiç iyi olmadığını ve yıkılışa doğru hızla ilerlediğini büyük bir ferasetle görmüştü.

“TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN TEMELLERİNİ PALU’DA SEKERAT'TA ATMIŞTIR"

Mustafa Kemal Paşa, toplantıda verilen söz gereğince Harput, Mezre ve Palu’daki kanaat önderleri ile yaptığı bu görüşmeleri Nutuk’ta yazmamıştır. Ama zihnindeki Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini Palu’da Sekerat’ta atmıştı. Zira 3 yıl gibi kısa bir zaman sonra bu topraklarda edindiği dostluğun yararlarını görüp mutlu olmuştur. 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktığında arkasında bütün bir Anadolu’nun varlığından ve bilhassa Palu’nun Harput ve hinterlandının desteğinden emindi.