Bir zamanların popüler mesleklerinden olan kaşıkçılık, teknolojinin gelişmesiyle kaybolmaya başladı.
Babadan oğula aktarılan meslek
Sakarya Taraklı halkının 20 yıl öncesine kadar ekmek kapısı olan kaşıkçılık, artık çok az sayıdaki usta tarafından devam ettiriliyor.
Alballar Mahallesi'nde yaşayan kaşık ustası Sabri Özşahin, babadan oğula aktarılan mesleğinin önlem alınmazsa bir gün sona ereceğini düşünüyor.
Şimşir kaşık yapımının aşamaları
Mesleğinin son ustalarından Kültür ve Turizm Bakanlığı belgeli sanatçı Sabri Özşahin, Orman İşletmeleri Müdürlüğü'nden temin ettiği şimşir kerestelerini ağacın sertliğine göre 1-2 gün veya bir hafta ıslatıyor.
Özşahin, eğri bir balta olan taslama nacağı ile ham odunlardan kaşık taslaklarını oluşturuyor.
Sabri Usta, daha sonra kaşık keseri ile "iğnek" adı verilen inceltme, oyma keseri ile "keselleme" adı verilen oyma işlemlerinden geçirdiği kerestelere, "kaşık bıçağı" adı verilen aparatla yontma yaparak kaşık şeklini veriyor.
Kaşık şeklini alan odunların içini oymak için "eğdi" bıçağıyla içini oyduğu kaşıkları törpüyle düzelten Özşahin, daha sonra "iç kazıyanı" ve "sap kazıyanı" adını verdiği kısa saplı bıçakla son tesviyesini yapıyor.
Özşahin'in ince zımparayla son şeklini verdiği kaşıklar, kullanıma hazır hale geliyor.
Ürettiği kaşıkları farklı ülkelere gönderiyor
Türküler eşliğinde kaşık yapan Sabri Usta, atölyesinde bir kaşığı yaklaşık yarım saatte yapıyor.
Sabri Özşahin'in el emeği ile ürettiği, kaşık, çatal, bıçak ve kepçe gibi ürünleri birçok ilin yanı sıra farklı ülkelere göndererek Türkiye'nin tanıtımına da katkı sağlıyor.
Sabri Özşahin, kaşık yapmaya küçük yaşlarda dedesinden ve babasından öğrenerek başladığını söyledi.
"Artık bu meslekte çırak yetişmiyor"
Taraklı ilçesinin adeta kültürü haline gelen kaşık yapımının çevre mahallelerde halen devam ettiğini anlatan Özşahin, elle yapan ustanın çok az olduğunu, herkesin makineyle üretim yaptığını, artık çırak yetişmediğini belirtti.
Geçen yıl 4 ay kaldığı Taksim'de birçok kişinin kaşık yapımını öğrenebilmek için başvurduğunu söyleyen Sabri Usta, Kültür ve Turizm Bakanlığı, belediyeler, kaymakamlıklar yardımıyla üniversitelerde bir birim açılırsa başarı sağlanabileceğini, köylerde bu işte sona gelindiğini düşünüyor.
"Geriden gelen çocuklar yapmıyor, benim çocuklarım yapmıyor ki başkasının çocuğu neden yapsın" diyen Özşahin, kalabalık şehirlerde meraklı insanlar bir araya gelip kurs açılırsa başarının sağlanabileceğini ifade etti.
Sabri Usta, mesleğini severek yaptığını, gece geç saatlere kadar çalıştığını anlattı.
Sabri usta sanatının inceliklerini müzede gösterecek
Taraklı Belediye Başkanı Tacettin Özkaraman ise ilçede el sanatlarının yoğun yapıldığını söyledi.
Yayla köylerinde kaşık yapımının yaygın olduğunu belirten Başkan Özkaraman, şunları anlattı:
"Geçmişte buralarda kaşıkçılık önemli bir gelir kaynağıyken günümüzde teknolojik sebeplerle maalesef azaldı. Çok az sayıda usta kaldı. Sabri Özşahin usta da bizim yörenin yetiştirdiği çok önemli kaşık ustalarından birisidir. Tek olması nedeniyle de Sakarya dışında İstanbul, Antalya, Mersin ve diğer illerde yapılan festivallerde mutlaka Taraklı ve ilimizi temsilen katılır, orada sanatını icra eder."
Sabri Usta'nın sanatını sergilemesi noktasında ellerinden gelen yardımı yapmaya çalıştıklarını söyleyen Tacettin Özkaraman, ilçedeki bir konağı Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası'yla restore edip müze haline getireceklerini ve Sabri Usta'nın da oraya gelen yerli ve yabancı misafirlere sanatını göstereceğini sözlerine ekledi.
