Kovid-19 aşılarının uygulanmaya başlanmasının ardından aşıların bazı özel hasta gruplarında kullanımı ile ilgili soru işaretleri ortaya çıktı. "Kovid-19 aşısı yaptırmalı mıyım?", "Aşı vurulmamın MS hastalığıma zararı var mıdır?", "Hangi aşıyı yaptırmalıyım?", "mRNA aşıları güvenli mi?", "İnaktif virüs aşıları mı daha güvenli?" gibi sorular daha çok MS hastaları ve yakınlarının kafasını karıştırıyor.
Nöroloji Uzmanı Doç.Dr. M Emin Özcan bu soruların cevabını tek tek yanıtladı:
KOVİD-19 AŞISI YAPTIRMALI MIYIM?
Salgının tamamen ortadan kalkması için aşılar vazgeçilmezdir. Yaygın aşılanmadan da salgın sona erecektir ancak çok daha uzun ve yıkıcı sonuçlar doğurarak ortadan kalkacaktır. Bu nedenle takip edildikleri MS merkezinin onayı ve önerileri doğrultusunda MS hastalarının aşı olmasını önermekteyiz.
AŞI VURULMAMIN MS HASTALIĞIMA ZARARI VAR MIDIR?
Yapılan çalışmalar şu an dünyada birçok ülkede uygulanmakta olan mRNA aşılarının da zayıflatılmış virüs aşılarının da MS hastalığını kötüleştirdiğini gösteren bir veri olmadığını göstermektedir. Aşıların kısa dönem sonuçları var olan MS hastalığını kötüleştirdiğine dair bir kanıt sunmamaktadır. Uzun dönem sonuçları bilinmemekle beraber elimizdeki veriler ışığında var olan aşıların MS hastalığını kötüleştirmediği söylenebilir.
HANGİ AŞIYI YAPTIRMALIYIM?
Ülkemizde şu an uygulanmakta olan aşı, inaktif (ölü) virüs aşısıdır. İnaktif (ölü) virüs aşıları genel itibari ile geleneksel yöntemlere en yakın ve yan etki profili en düşük aşı grubunu oluşturmaktadır. Hali hazırda uygulanmakta olan ve erişilebilen başka aşı olmadığı için mevcut aşının uygulanması sakınca teşkil etmeyecektir. Uluslararası MS federasyonu da ABD’ de uygulanmakta olan mRNA aşılarının MS hastalığı olan kişilerde güvenle kullanabileceğine dair bir bildiri yayınlamıştır.
Özellikle canlı virüs aşılarını ve başka bir virüsün taşıyıcı olarak kullanıldığı DNA aşılarını şu aşamada MS hastalarında önerilmemektedir. Bu aşılar ülkemizde ve dünyada yaygın olarak uygulanmamaktadır. Bu aşılar ile ilgili daha fazla güvenlik verisi gerektiği düşünülmektedir.
MRNA AŞILARI MS'DE GÜVENLİ Mİ?
ABD ve Avrupa’ da uygulanmakta olan her iki mRNA aşısının da uluslararası MS federasyonunca MS hastalarında uygulanabileceği açıklanmıştır. Bu nedenle şu aşamada bu aşıların MS hastalarında kullanılabileceği ve güvenli olduğu düşünülmektedir.
İNAKTİF (ÖLÜ) VİRÜS AŞILARI MS'DE GÜVENLİ Mİ?
İnaktif (ölü) virüsler ile aşılama yöntemi uzun yıllardır kullanılmakta olan ve güvenilirliği yüksek olduğu bilinen bir yöntemdir. Ülkemizde çocukluk çağında da yaygın olarak kullanılan hepatit A, hepatit B, boğmaca, hib ve grip aşıları bu yöntemle geliştirilmiştir. Bu açıdan bakıldığında Kovid-19 için uygulanmakta olan inaktif (ölü) virüs aşılarının da güvenirliliğinin yüksek olması öngörülmektedir. Bütün bu bilgiler ışığında halen uygulanmakta olan inaktif (ölü) virüs aşısının MS hastalığında da güvenilir olduğu düşünülmektedir. Ancak hastaların kullanmakta olduğu ilaçların aşı etkinliğini değiştirme riski nedeniyle aşı yaptırmadan önce mutlaka kendilerini takip etmekte olan MS konusunda deneyimli nöroloji uzmanına danışmaları önem arz etmektedir.
Salgının daha fazla can kaybına yol açmaması için uygun olan herkesin aşılanması çok önemlidir. Bu doğrultuda MS hastalarının takip edildikleri MS konusunda deneyimli nöroloji hekiminin bilgisi dahilinde ve önerileri doğrultusunda aşılanması önerilmektedir.
