Gelişen teknolojiyle birlikte ahşap ve hantal protezlerin yerini yeni nesil teknoloji protezler aldı. Ancak en ileri protezlerin bile geliştirilmesi hala mümkün.
Günümüzde protezler hala giyen kişiye, dokundukları şeyin ısı ya da dokusu hakkında bilgi vermiyor. Bu yüzden John Hopkins Üniversitesi araştırmacıları yeni bir elektronik deri geliştirdi.
Protez cihazın üzerine yerleştirilen bu yapay deri, ampute kişinin kayıp uzuvunda acı ve diğer hisleri algılayabilmesini sağlıyor. Araştırmacılar çalışmalarını Çarşamba günü Science Robotics dergisinde yayımladı.
Reseptörler aracılığıyla hissediyoruz
İnsan derisi gibi işlevi olan elektronik bir deri oluşturmak isteyen araştırmacılar, gerçek insan derisini inceledi. İnsan derisinde yer alan ve beyne keskinlik, ısı ve sertlik gibi verileri gönderen reseptörler (algılayıcı ağ) olduğu ortaya çıkarıldı.
Daha sonra bir nesnenin eğimini ve keskinliğini aktarabilen bir cihaz geliştirdiler. Kumaş ve lastikten üretilen e-deriye insan vücudundaki algılayıcıları taklit etmesi için sensör tabakalar yerleştirildi. Bunlar bir nesnenin verdiği hisleri algılayabiliyor ve ampute kişinin periferik sinirlerinde oluşan hisleri kablolarla aktarıyor.
"Yeniden yaşam dolmuş gibi"
Araştırmacılar e-deriye, tıpkı insan derisinde olduğu gibi farklı hisleri elektronik olarak kodlamayı öğretti. Bu teknoloji ileride protezleri daha gerçekçi yapmanın yanı sıra kolayca zarar görmelerini de engelleyebilir.
Yıllar önce elini kaybeden bir katılımcı e-deri hakkında, "Yıllar sonra elimi hissettim. Sanki boş bir kabuğun içine yeniden yaşam dolmuş gibi. Artık dokunduğum şeyin acı verici olup olmadığını düşünmeme gerek yok. Kolumun tehlikede olup olmadığını anlayabiliyorum" dedi.
(trthaber.com)
