Gama ışın patlamalarının kaynağı olarak iki ayrı görüş bulunur. Dev bir yıldızın çökmesi (hipernova) ya da bileşenleri nötron yıldızı olan çift yıldız sistemindeki nötron yıldızlarının birbiriyle birleşmesi. Bu patlamalar, enerji içeriği itibarıyla şu ana kadar büyük patlamadan sonraki en büyük enerji salma olayı olarak kabul edilmektedir.
Patmalar Gamalarla Yayılıyor
Evrendeki çok uzak gök adalarda meydana gelen bu patlamalarda, enerjinin büyük kısmı gama ışınlarıyla yayılır. Bu düzeydeki enerjilerin ya çok büyük kütleli yıldızlardan, atarcalardan ya da bileşeni nötron veya karadelik olan çift yıldızlardan gelebileceği bilinmektedir.
Dünyayı Yakabilir
Yakında meydana gelebilecek bir gama ışın patlaması, dünyada kitlesel yok olmaya yol açabilir. Kısa süreli bir gama ışın patlaması, yaşama ciddi anlamda zarar verebilir. Ancak, yakındaki bir patlama ozon tabakasını azaltarak atmosferin kimyasal yapısını bozabilir ve sonunda yeryüzünde ağır hasara yol açan, asitli nitrojen oksitleri oluşturabilir.
İlk Sinyal 1967'de Geldi
Gama ışın patlamalarının bulunuşu, bütünüyle astronomi dışı gelişmelerle olmuştur. 1963 yılında "Atmosferdeki nükleer denemelerin yasaklanması" hakkındaki ABD-SSCB anlaşmasına uyulup uyulmadığını denetlemek için ABD Savunma Bakanlığı'nca dünya çevresinde yörüngeye konulan, herhangi bir anda en az iki tanesi bütün yeryüzü atmosferini görebilen ve gama ışınlarını kayıt ve geliş yönlerini saptayabilen Vela adlı bir dizi uydu, yer ötesi GIP sinyallerini ilk olarak 2 Temmuz 1967'de almaya başladı.
Patlama Sayısı 60'a Kadar Çıktı
O zamanlar için çok gizemli bu fiziksel olayın bilim dünyasına duyurulması, 1973 yılında olmuştur. Bu dönemde diğer önemli katkılar OSO-7 ve SAS-2 uydularından gelmiştir. ilk dönemlerde kayıt edilen yıllık patlama sayısı, 10 civarında olmuştur. GIP’ların kayıtsal ve istatistiksel olarak önemli sayılara ulaşması 1977'den sonra gerçekleşmiştir. Daha sonraki yıllarda aktif uydu sayısının artması ile birlikte kayıt edilen yıllık ortalama patlama sayısı 1979'da 60'a yükselmiştir.
