Su altında kalacak 3 bin 500 nüfusa sahip Hasankeyf'in tarihi ve kültürel varlıklarıyla 3 kilometre uzaklıktaki yeni yerleşim alanına taşınması için başlatılan çalışmalar sürüyor.
Tarih, çevresel ve kültürel değerlerin korunarak gelecek nesillere aktarılması için yürütülen çalışmalar kapsamında, ilçedeki tarihi eserler Yeni Kültürel Park Alanı'na naklediliyor.
Türkiye'de geçen yıl ilk defa uygulanan projeyle Zeynel Bey Türbesi'nin baraj gölü alanından çıkarılarak Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı'na götürülmesinin ardından İmam Abdullah Türbesi, Artuklu Hamamı ve Hasankeyf Kalesi Orta Kapısı da başarılı bir şekilde taşındı.
Süleyman Han Camii'nin 36 metre yüksekliğindeki minaresinin taşlarının söküm işlemi tamamlandı. Caminin tarihi kapı ve çeşmesi ise bütün olarak taşınacak. Minarenin Yeni Kültürel Park Alanı'ndaki birleştirme işlemi de yıl sonuna kadar tamamlanacak.
Baraj gölü alanındaki diğer tarihi değerlerin taşınması, taşınamayacak durumda olanların da yerinde korunması ve bir örneğinin yapılması için gerekli çalışmalar sürüyor.
Eserler arasındaki en ağır yapı
Er-Rızk, Eyyubi ve Koç camileri için koruma ve taşıma çalışmalarıyla ilgili süreç devam ediyor.
Bu kapsamda, kesin inşa tarihi bilinmeyen, yapı bezemesi ve planıyla 14. yüzyıl sonu 15. yüzyıl başlarında inşa edildiği tahmin edilen eserler arasındaki en ağır yapı olan Eyyubi Camii de taşınacak.
Köprü 12 menfezden oluşuyor
Tarihi camide arkeolojik kazı çalışmalarının yanı sıra taşınma için güçlendirme çalışmaları başlatıldı.
İki parça halinde kendinden tahrikli modüler sistem (SPMT) ile taşınacak 4 bin 600 tonluk tarihi cami için Dicle Nehri üzerinde 104 metre uzunluğunda, 12 menfezden oluşan köprü yapıldı.
Köprünün yapımında 3 bin 200 metreküp C45 beton ile 850 ton demir kullanıldı.
"Ana yapıyı iki parça halinde taşıyacağız"
DSİ 16. Bölge Müdürü Ali Naci Kösalı, sadece baraj yapmadıklarını belirterek, aynı zamanda tarihi ve kültürel değerleri de koruma altına aldıklarını söyledi.
Eyyubi Camii'nin taşınacak eserler arasında en ağır yapı olduğundan bahseden Kösalı, "Ana yapıyı iki parça olarak taşıyacağız. En ağır yapılarımız bunlar. Taşınacak parçalardan biri 2 bin 500 ton, diğeri 2 bin 100 ton. Bunlarla beraber duvarları da ayrı ayrı taşıyacağız" dedi.
Kazı çalışmaları 3-4 ay sürecek
Çalışmalar kapsamında camide arkeolojik kazı ve güçlendirme çalışmalarının yürütüldüğünü anlatan Kösalı, kazıların 3-4 ay sürmesinin beklendiğini vurguladı.
Kösalı, bununla beraber taşıma yollarını da tamamlayacaklarını ifade ederek, taşıma yollarının tamamlanmasıyla eseri, SPMT ile Dicle Nehri üzerindeki köprüden yeni yerine ulaştıracaklarını aktardı.
