Milletvekili Seçimi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, AK Parti Siyasi ve Hukuki İşlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı ile MHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız tarafından Meclis Başkanlığı'na sunuldu.
Teklifte; seçim barajı yüzde 10'dan yüzde 7'ye düşürülmesi, ittifakı oluşturan partilerin çıkaracağı milletvekili sayısı seçim bölgesinde ittifak içinde elde ettiği oy sayısı esas alınarak d’Hont uygulamasıyla belirlenmesi öngörüldü.
AK Partili Yazıcı, seçim barajının yüzde 7'ye indirilmesini teklif ettiklerini belirtirken MHP'li Yıldız seçim barajına ilişkin, "Kanun teklifi ile milletvekilleri seçim kanununda yüzde 10 olarak uygulanan ülke seçim barajı yüzde 7'ye indirilmesi önerilmektedir. Daha fazla partinin, görüşün Meclis'te bulunması hedeflenmiştir" ifadelerini kullandı.
PARTİLERİN İTTİFAK SİSTEMİ DEĞİŞİYOR
Teklifle ilgili değerlendirmelerde bulunan Hayati Yazıcı, “Teklifimizin 1. maddesinde 2839 sayılı kanunun 33. maddesinde yer alan ülke seçim barajını 7'ye indirilmesini teklif ediyoruz. 2. maddesi ile 2839 sayılı kanunun 34. maddesinin birinci fıkrasında kelime düzeltmeleri yapıyoruz. Bu maddenin son fıkrasını yürürlükten kaldırıp şu maddenin yer almasını öneriyoruz: ‘İttifakın aldığı oy toplamı ülke barajını geçtiği takdirde seçim çevrelerinde milletvekili hesabı ve dağılımı ittifak içinde yer alan her bir partinin o seçim çevresinde aldığı oy sayısı dikkate alınarak bu maddenin üçüncü fıkrasına göre yapılır.’ Dhondt sistemi uygulanır” dedi.
Düzenlemeyle, ittifakların milletvekili çıkarmada etkisi azalıyor. İttifak, küçük partilerin barajı geçtikten sonra vekil çıkarma hakkına sahip olma hakkı ile sınırlı kalacak.
ELAZIĞ’DA MİLLETVEKİLİ DAĞILIMI DEĞİŞİYOR MU?
2018 yılında yapılan seçim sonuçlarına göre Elazığ’da AK Parti 4, CHP ise 1 Milletvekili çıkartmıştı. Yeni teklife göre ittifakların etkisi azaldığı için gelecek seçimlerde aynı sonuçlar üzerinden değerlendirme yapıldığında milletvekili dağılımında da değişim yaşanıyor. Yeni düzenlemede barajı ittifakla geçse bile milletvekili dağılımı sanki ittifakta yokmuş gibi hesaplanacak.
2018 SEÇİM SONUÇLARI BAZ ALINDIĞINDA VEKİL DAĞILIMI DEĞİŞİYOR
2018 seçimlerinde Elazığ’da yurt dışı oylarıyla birlikte AK Parti 191 bin 626 oy, MHP 47 bin 558 oy, CHP 37 bin 751 oy, HDP 35 bin 460 oy, İYİ Parti ise 26 bin 987, Saadet Partisi 6 bin 199 oy almıştı. CHP, İYİ Parti ve Saadet Partisi’nin ittifakıyla birlikte CHP Elazığ’dan 1, AK Parti ise 4 milletvekili çıkarmıştı. Yeni seçim kanunundaki ittifak düzenlemesine göre 2023 seçimlerinde Elazığ’da tüm partilerin 2018 yılında aldıkları oyların aynılarını almaları durumunda Elazığ’daki vekili dağılımı değişiyor. 2018 sonuçları baz alındığında yeni sistemde Elazığ’da 4 AK Parti, 1 MHP milletvekili çıkarmış oluyor.
2018 SONUÇLARI
