CHP Elazığ Milletvekili Gürsel Erol, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına Elazığ’ın Afete Maruz Bölge ilan edilmesi için önerge sunacak.
EROL: MECLİS ARAŞTIRMASI AÇILMASINI ARZ EDERİM
CHP Elazığ Milletvekili Gürsel Erol, “24 Ocak 2020 Cuma günü saat 20.55’de Elazığ Sivrice merkezli 6.8 büyüklüğünde yaşanan ve çevre illeri etkileyen depremin neden olduğu can ve mal kayıplarına yönelik, vatandaşın mağduriyetinin ve beklentilerinin tespiti ve Elazığ’ın ekonomik, sosyal, kültürel, tarım, mal ve ticari açıdan uğradığı zarar ve ziyanın giderilmesi maksadıyla ilin acilen “afete maruz bölge ” (afet bölgesi) ilan edilerek, afetten doğan mağduriyetlerin yerinde tespiti, bu mağduriyetlerin giderilmesine yönelik kanunda yer almayan gerekçede belirttiğimiz ihtiyaçların ve bunlar dışındaki oluşabilecek ihtiyaçlarında tespitine yönelik gerek duyulan yardımların yapılabilmesi ve geçici kanunların düzenlemesi gerekli çalışmaların yürütülmesi, hayatın olağan akışına kavuşturulması için her türlü önlemlerin alınması amacıyla Anayasanın 98’inci, TBMM İçtüzüğünün 104 ve 105’inci maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılmasını arz ederim” dedi.
"DEVLETİMİZİN VE MİLLETİMİZİN DESTEĞİYLE İLDE YOĞUN BİR ÇALIŞMA YÜRÜTÜLMÜŞTÜR"
GEREKÇE
“24 Ocak 2020 Cuma günü Elazığ - Sivrice merkezli 6,8 büyüklüğünde gerçekleşen depremde insanlarımız hayatını kaybetmiş, binlerce insanımız yaralanmış, yüzlerce bina yıkılmış, binin üstünde ağır hasarlı bina tespit edilmiştir.
Deprem nedeniyle Elazığ’da 37, Malatya’da 4 olmak üzere 41 yurttaşımız hayatını kaybetmiştir. 1.607 hemşerimiz de yaralanmıştır. Elazığ’da yaşanan bu acının biran evvel atlatılması, vatandaşın mağduriyetinin ve beklentilerinin tespiti ve hayatın normal akışına kavuşması için Elâzığ ilinin “afete maruz bölge” (afet bölgesi) ilan edilmesi gerekmektedir.
Deprem gecesinden itibaren Devletimizin ve milletimizin desteğiyle ilde yoğun bir çalışma yürütülmüştür. Depreme karşı tüm devlet kurumlarımız, belediyelerimiz, siyasi partilerimiz, sivil toplum örgütleri büyük bir duyarlılık göstermiştir. Yapılması gereken bütün müdahaleler yerinde ve imkânlar ölçüsünde zamanında yapılmaya çalışılmıştır. Fakat ağır kış koşulları ve ilin tamamının depremden etkilenmiş olması mağduriyeti artırmaktadır.
Yaşanan acının, uğranan maddi kaybın tarifi yoktur. Devletimiz bu zor günde Elazığ’a geçici değil her alanda kalıcı destek olmalı ve bölge, Elazığ ili başta olmak üzere “afete maruz bölge” (afet bölgesi) afet bölgesi ilan edilmelidir.
Ertelenen borçların burada yarayı sarmaya yetmeyeceği çok açıktır. Köylerimiz, ilçelerimiz esnafından işçisine, memurundan iş dünyasına kadar bu ağır yükü tek başına sırtlayamaz. Elazığ bir kanun teklifiyle ya da Cumhurbaşkanınca “afete maruz bölge ilan” (afet bölgesi) ilan edilmeli ve bununla da yeterli kalmayıp afetler dolayısıyla alınacak tedbirlerle yapılacak yardımlara dair kanuna ek maddeler eklenmelidir.
Elazığ’ın afet bölgesi ilan edilmesi için gerekli tespitler bir an evvel bitirilmelidir. Kanuna eklenecek ek maddeler sayesinde, depremden geçmiş yıllarda zarar görmüş il ve ilçelerimiz için tanınmış istisnalar Elazığ için de tanınmalıdır. Erzincan, Gümüşhane ve Tunceli illerinde yaşanan deprem afeti ile Şırnak ve Çukurca’da meydana gelen hasar ve tahribatın giderilmesine ilişkin 28.08.1992 tarih ve 3838 sayılı kanun ile yaşanan mağduriyetin giderilmesi sağlanmıştır. Bu örnek kanunun kapsamı bugünün koşullarında güncellenip genişletilerek, kurulmasını talep ettiğimiz komisyonun da görüş ve öneriyle birlikte yeniden kanunlaştırılmalıdır. Bölgede yapmış olduğumuz çalışmalardan edindiğimiz izlenimler doğrultusunda acil alınması gereken kararlar aşağıdaki şekildedir;
DEPREM ZEDELER İÇİN NE YAPILMASINI İSTİYOR
- Evleri depremde yıkılan ve ağır hasarlı olması nedeniyle yıkım kararı alınan tüm mülklerin yerine hak sahiplerine bedelsiz ev yapılmalıdır.
- Depremde can kaybı yaşamış afetzedelerin birinci derecen yakını olan 1 kişiye kamu istihdamı sağlanmalıdır.
- Depreme yaralanarak engelli kalan kişiler engelli kadrosundan kamu da istihdam edilmelidir.
- Depremde hayatını kaybeden yurttaşların birinci derecedeki yakınlarına, her can kaybı için 100.000 (Yüzbin ) Türk Lirası, enkaz altından sağ olarak çıkarılan yurttaşlarımıza 50.000 ( Elli Bin) Türk Lirası nakdi yardım yapılmalıdır.
- Bölgede bu zor şartlarda çalışan tüm kamu personeline ve Muhtarlara, bütçe kanunlarında yer alan fazla çalışma ücretinin iki katını geçmemek üzere fazla çalışma ücreti ödenmelidir.
- İş yerlerinde bulunan demirbaşların ve ticari kaybın tespit edilerek, zararlar karşılanmalıdır.
- SGK primleri afet bölgesinde 2 yıl süreyle devlet tarafından ödenmelidir.
- Deprem tarihi itibariyle depremzedelerin temel ihtiyaçları kapsamında elektrik, doğalgaz, su, kömür, odun vb giderlerinin 6 ay süreyle devlet tarafından karşılanmalıdır.
- Ahır ve samanlık sahiplerine depremde telef olan büyükbaş yada küçük baş hayvanların tespiti yapılıp gerekli nakdi yardımlar yapılmalıdır.
- Devlet tarafından açılacak konut kredisi ve yaptırılacak binalar için deprem tarihi öncesinde “Zorunlu deprem sigortası” sahibi olma şartı aranmamalı, yardım almak için kanunda aranan zorunlu şartlar kaldırılmalıdır. Hak sahiplerinin kesin iskânlarının sağlanması için yeni yerleşim alanlarında yapılacak kalıcı konutların, alan içi ve alan dışı alt yapı tesislerini oluşturacak karayolu, su, elektrik, doğalgaz ve kanalizasyon tesisleri için gerekli olan alanların kamulaştırılmalı ve irtifak hakkı tesisi, yapılmalı ve bedeli Hazinece karşılanmalıdır.
- Ayrıca yöre belediyelerinin deprem nedeniyle toplayamadığı Emlak Vergisi dahil, diğer vergi, resim ve harçlar, 2380 sayılı Kanuna göre kurulmuş bulunan fonlardan 2020 yılı ile sınırlı olmak kaydıyla karşılanabilir. Bölgede mevcut Belediyelere ve Özel İdarelere 2380 sayılı Kanuna ve ilgili yıllar Bütçe yasalarındaki ilkelere göre tahakkuk eden paylar 3 kat oranında ödenmelidir.
- Deprem öncesinde ticaretle iştigal eden kiracı konumundaki işletmecilere, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonundan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışması Teşvik Vakıfları aracılığıyla proje üzerinden işyeri edindirme yardımı yapılmalıdır.
- Bölgede faaliyette bulunan esnaf ve sanatkârlar, serbest meslek mensupları ile sanayici ve ticaret erbabına Ziraat Bankası ve Halk Bankasınca iki yıl ödemesiz ve cari faiz oranının yüzde ellisinden fazla olmamak koşuluyla kredi verilmelidir. Bu kredilerin kullandırılmasından doğacak banka kaybı, banka karının hazine hissesine düşen kısmından mahsup edilmelidir.
- Afet kapsamına alınmış bölge için özel ya da kamu kuruluşları ve kişiler tarafından toplanan bağış ve yardımların her ne ad adında toplanırsa toplansın Afet Fonuna ve Kızılay’a aktarılan nakdi ve ayni yardımların Afet bölgesi dışında kullanılmamalıdır.
Elazığ’da köylerimiz, ilçelerimiz esnafından işçisine, memurundan iş dünyasına kadar bu ağır yükü tek başına sırtlayamaz durumdadır. Elazığ’ın afet bölgesi ilan edilmesi ve afetler dolayısıyla alınacak tedbirlerle yapılacak yardımlara dair kanuna yapılacak ek maddeler ile yaşanan bu büyük dram daha kısa süre atlatılacaktır.”
